Dane osobowe to każda informacja umożliwiająca identyfikację konkretnej osoby. np. imię i nazwisko, PESEL, adres, data urodzenia, ale również dane biometryczne typu twarz czy głos. W myśl ustawy z dnia 10 maja 2018 r. każda z tych danych podlega ochronie. Ochrona danych osobowych jest zbiorem przepisów i regulacji prawnych, które mają na celu ochronę prywatności* jednostek. Prawa dotyczą sposobów przetwarzania, tworzenia i zbierania danych osobowych, m.in. przez firmy i dostawców usług. W dobie rozwoju cyfrowych usług oraz sztucznej inteligencji ochrona prywatności, w szczególności danych biometrycznych nabiera całkiem nowego znaczenia.
Głos nośnikiem informacji. Dlaczego warto go chronić?
Głos w biometrii jest źródłem wiedzy o człowieku. Na podstawie głosu, czyli unikalnej cechy biometrycznej, można nie tylko dokonać identyfikacji, ale jak wynika z wielu badań, dzięki zaawansowanym algorytmom określić wiek, płeć, status społeczny a nawet stan emocjonalny czy ustalić choroby, na które dana osoba cierpi. Poddany skutecznej analizie może posłużyć do tworzenia nawet kompletnych profili osób. Cechy biometryczne pełnią ogromną rolę w identyfikowaniu tożsamości, upraszczając codzienne funkcjonowanie w różnych dziedzinach życia, ale kiedy dostaną się w niepowołane ręce mogą być wykorzystane w nieuczciwy sposób i ujawnić wiedzę, jakiej byśmy nie chcieli. Dlatego niezwykle ważne jest aby dane biometryczne były racjonalne wykorzystywane i chronione. Przepisy regulujące ochronę danych osobowych wymagają stałego update’u z uwagi na szybko zmieniające się warunki rynkowe, cyfrowy postęp technologiczny i coraz większe upowszechnienie biometrii.
Próbki głosowe a bezpieczeństwo. Realne zagrożenia
Aby korzystać z usług biometrii głosowej konieczne jest udostepnienie swojego unikatowego VoicePrintu, czyli wzorca głosu utworzonego na bazie próbki głosowej. VoicePrint jest zaszyfrowanym kodem składającym się z cech behawioralnych i fizycznych, wykorzystywanym do weryfikacji tożsamości osoby, dla której został utworzony. Próbki głosu rejestrowane w celach tworzenia VoicePrintu powinny być pobierane wyłącznie za zgodą danej osoby i przetwarzane w celu do jakiego zostały pobrane, zgodnie z obowiązującym RODO. Zwykle dodatkowo reguluje to umowa zawierana z klientem przez usługodawcę (firmę czy instytucję świadczącą usługi na bazie głosu). Co ważne, próbki głosowe są wykorzystywane jedynie do tworzenia VoicePrintów – po jego utworzeniu są natychmiast kasowane. VoicePrinty są przechowywane w bazach danych w czasie, kiedy jesteśmy klientami. W momencie rezygnacji z usługi VoicePrinty również powinny być usunięte z bazy. Umowa oraz sposób przechowywania danych powinny zagwarantować pełne bezpieczeństwo danych biometrycznych, podobnie jak tych tradycyjnych.
Warto pamiętać, że próbki głosu pozostawiane świadomie lub nie w domenie publicznej mogą stanowić pokusę do ich obróbki i pozyskiwania wrażliwych informacji. Przetwarzanie nagrań głosowych (synteza lub konwersja) w celu kradzieży głosu jest częstym zjawiskiem stosowanym przez hakerów. Postępujące prace badawcze dostarczają coraz to nowych algorytmów przeciwdziałających takim sytuacjom. Jedną z najnowszych prac jakie prowadzi BiomterIQ są innowacyjne zabezpieczenia strumieni głosowych, które mogą wkrótce skutecznie wyeliminować kradzież głosu na bazie nagrań.
Czy w biometrii jest miejsce na działania etyczne?
Kwestie etyczne stanowią bardzo ważny punkt do rozważań w kontekście ochrony prywatności danych biometrycznych, w tym głosu.
Według ekspertów Think Tanku PE (projekt rozporządzenia w sprawie sztucznej inteligencji) głównym problemem jest sama rejestracja próbek głosowych, wiążąca się z tworzeniem unikalnego szablonu biometrycznego, identyfikującego daną osobę. Eksperci uważają, że „tworzenie szablonów biometrycznych oznacza przekształcanie unikalnych cech fizycznych w dane cyfrowe, co prowadzi do tworzenia coraz większej ilości danych a także polegania na algorytmach. Z uwagi na to, że cechy jednoznacznie identyfikujące daną osobę związane są z opisem części jej ciała, ich gromadzenie i wykorzystywanie narusza osobistą autonomię i godność człowieka”. Co więcej, każdy kto w przyszłości wejdzie w posiadanie szablonów ma możliwość śledzenia osoby w każdym miejscu na świecie i w każdym celu. Człowiek nie może się przed tym uchronić, gdyż nie może zmienić swoich identyfikatorów”.
A jakie jest Wasze zdanie?
Niewątpliwie koniecznym wydaje się stworzenie odrębnego „kodeksu” regulującego gromadzenie, przetwarzanie i wykorzystywanie danych biometrycznych z zachowaniem prawa do prywatności w jak najszerszym aspekcie tego znaczenia. Od tego będzie zależało wdrażanie biometrii głosowej na szeroką skalę – mówi Dyrektor BiometrIQ Andrzej Tymecki.
——————–
*Prywatność (z łac. privatus 'osobisty, dotyczący osoby, zwyczajny, nie dotyczący państwa’) – prawo jednostki do życia własnym życiem układanym według własnej woli z ograniczeniem do minimum wszelkiej ingerencji zewnętrznej.
Udostępnij artykuł
